Wendela de Vries (Stop Wapenhandel): Geen wapenexport naar oorlogsgebieden

Er zijn een heleboel redenen om voor vrede op te komen. Het is goed dat wij ondanks het winterse weer hier bijeenkomen. Want de enige manier om dingen te veranderen is om je stem te laten horen.

Ik werk voor Stop Wapenhandel, dus ik kijk waar wapens vandaan komen, waar ze naartoe gaan en wie er aan verdient. Nederland exporteerde in 2016 voor 1,4 miljard euro aan wapens. Veel daarvan ging naar andere Europese landen, maar er ging ook heel veel naar landen buiten Europa. De Europese Unie is sowieso na de Verenigde Staten de grootste wapenexporteur ter wereld. En de meeste wapens gaan naar het Midden-Oosten.

De grootste wapenimporteur is Saoedi-Arabië. Saoedi-Arabië dat op dit moment Libanon aan het destabiliseren is. Saoedi-Arabië dat Jemen bombardeert. Saoedi-Arabië dat een extreme vorm van fundamentalistische islam exporteert, het soort dat terrorisme kweekt. Maar ja, Saoedi-Arabië heeft veel geld, dus is een goeie klant.

Pogingen van het Europees Parlement om de wapenexport naar Saoedi-Arabië te stoppen lopen steeds op niets uit. Afgelopen week is opnieuw een resolutie aangenomen die oproept tot een einde aan die export. Maar de regeringsleiders leggen die gewoon naast zich neer.

Wat Nederland doet is de defensiebegroting verhogen, onder meer om wapens te kopen, ook voor militaire missies. Ook de Joint Strike Fighter, dat vliegtuig dat alsmaar duurder wordt, daarvan wordt gezegd dat het nodig is om onze militairen op missie te beschermen. Terwijl dat vliegtuig juist zo duur wordt door allerlei snufjes, zoals onzichtbaar zijn voor radar, die nodig zijn voor grote oorlogen. Bijvoorbeeld tegen China, of tegen Rusland. Voor het beschermen van soldaten op missie kun je ook eenvoudiger vliegtuigen nemen, die niet zo belachelijk duur zijn. De Joint Strike Fighter slokt een groot deel van onze defensiebegroting op. De aandelen van wapenbedrijf Lockheed Martin, de leverancier van dit toestel, daar gaat het heel goed mee.

En waarom zou je militairen op missie sturen? Het brengt geen vrede. De krijgsmacht zit al heel lang in Afghanistan, maar het wil daar nog steeds niet lukken met die vrede en met die vrouwenrechten. En dat komt echt niet omdat de Nederlandse militairen hun best niet doen. En ook niet omdat het materieel van de Nederlandse militairen niet deugt. Het komt omdat je vrouwenrechten niet kunt bereiken met mortierbeschietingen. Omdat je geen democratie krijgt van bombarderen met gevechtsvliegtuigen. Nog meer wapens, nog meer geweld helpt niet bij het bereiken van vrede.

In Mali zitten we ook al ettelijke jaren. Het geweld laaide daar op na de militaire interventie in Libië. Daar stuurde de NAVO gevechtsvliegtuigen naartoe, maar wat ze niet deden was de wapenarsenalen beveiligen. Terwijl experts zeiden: dat is het eerste wat je moet doen. Het gevolg was dat die arsenalen geplunderd werden: de wapens werden op grote schaal verkocht, vooral naar Mali, waar toen het geweld uitbarstte. De militairen die nu in Mali zitten, zitten daar mede door militaire fouten uit het verleden.

Het Westen stapelt fout op fout bij zijn militaire interventies. En zolang we de wapenhandel niet stoppen is het dweilen met de kraan open. Het is tijd voor een andere strategie. Niet nog meer militairen sturen. Niet nog meer wapens sturen. Stop wapenhandel, stop militaire interventies.

Toespraak op de manifestatie Stop de oorlogsmissies van het Amsterdams Vredesinitiatief (AVI) 3 december 2017 op het Spui in Amsterdam.